نمی خواست کسی بداند سرطان دارد ، زندگی محمد نوری باید فیلم شود - مجله پارمیسفان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرنگاران، یادمان نودمین زادروز زنده یاد محمد نوری عصر روز سه شنبه 3 دی ماه با حضور اهالی موسیقی همچون فاضل جمشیدی (خواننده) و سخنرانی محمد سریر (آهنگساز) و میلاد کیایی (آهنگساز)، در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.

در ابتدای برنامه محمد سریر درباره محمد نوری خاطرنشان کرد: من از این سالن از ابتدای تاسیس خاطرات خوشی دارم. شاید نسل جوان بعضی از آثار نوری را شنیده باشند. اکنون زیاد آثار او پخش نمی شود ولی حافظه تاریخی قدیمی ترها آثار او را به خاطر می آورد؛ چون کم و بیش آثار او پخش شده است. خود استاد نوری 10 سال است که از میان ما رفته اند. ایشان روی موسیقی جدید و ملی ما کار کرد و دوست داشت آثار جدید را بشنود و ضمن حفظ چهارچوب موسیقی جدی، نگاه تازه ای به موسیقی داشته باشد. ما می دانیم که در حوزه شعر و کلام چه جایگاه ویژه ای در دنیا داریم. در ادبیات ما بینش و تفکری مطرح بوده که اکنون انعکاس آن در نسل جوان هست. در اشعار کارهای او نیز مفاهیم بالایی وجود داشت.

او ادامه داد: امروز متاسفم و فکر می کنم که نسل جوان فعال در موسیقی در اشعار خود کمی بی توجهی و کم لطفی می کنند. این امر شاید دست خودشان نباشد و مقصر هم نباشند. نمی خواهم آنها را متهم کنم ولی این امر باعث می شود جوان های ما به چیزهای دم دستی عادت کنند. این اشعار مفهوم موسیقایی را به درستی منتقل نمی کند. می دانم تمام این جوان ها استعداد دارند و می توانند آثار بهتری بسازند.

او با بیان اینکه محمد نوری متولد اول همین ماه در سال 1308 بود، گفت: همیشه در نزدیکی تولد او برایش می نوشتم و این اواخر سعی می کردم در روزنامه بنویسم که بالاخره در جایی به دست خودش یا خانواده او برسد. او زمانی که در جوانی یا نوجوانی شروع به خواندن کرده بود، با توجه به علاقه اش به زبان انگلیسی با فرهنگ غرب آشنایی داشت و گاهی حتی قطعات خارجی را با ترجمه اجرا می کرد. زمانی که به هنرستان موسیقی رفت، در حوزه آواز باتوجه به قوانین موسیقی غرب خواند. او باید آن قواعد را به نوعی با قواعد موسیقی ایرانی همگام می کرد و این کار را هم کرد. به نظرم فردی بود که تکنیک های آوازی را در حوزه فولکلور یاد گرفته بود و اگر خارجی هم می خواند به این امر توجه می کرد ولی الان کم تر پیش می آید کسی به این قواعد توجه کند. به یاد دارم چهارشنبه ها در رادیو حتما اثری از او پخش می شد. خیلی ها به کار او علاقه داشتند و کارهایش کیفی بود. اواخر دهه 30 خواننده هایی آمدند که مردمی تر می خواندند و او تا چند سال پای خود را عقب کشید. تقریبا 18 سال داشتم تقریبا که به اردوهایی می رفتیم که در آنها با موسیقی های نواحی مختلف آشنا می شدیم. او نیز در آن اردوها بود و حدود 30 سال سن داشت. شب آخر این اردوها اساتید و مربیانی که در این برنامه ها کلاس داشتند اجرا کردند و آن مقدمه ای شد که ما دوباره او را دیدیم، من و او با هم کار کردیم و دیدگاه جدیدی در حوزه موسیقی ایجاد شد.

سریر اضافه نمود: او دوست و برادر خیلی خوب و نزدیک من بود. همه چیزهایی که در حوزه آوازی و کلاسیک که می دانست به من می گفت. دوره ای به وین رفتم و تحصیلات جدیدی کردم و با چشم انداز جدیدی شروع به کار کردم. من همیشه معتقد بودم که باید از همه ظرفیت های یک کار مطمئن باشم و بعد آن را انجام دهم. ممکن بود 2 یا سه سال تمرین کار طول می کشید. در سال 75 رئیس موسسه سروش گفت که می خواهند با نوری همکاری کنند و برنامه ای در سالن بزرگی اجرا شد و او نیز خواند. آن برنامه مقدمه ای شد که صدای او پس از انقلاب نیز دوباره از رادیو پخش شود. او وجه متفاوتی از حوزه موسیقی ایران بود و ضمن آشنایی با تکنیک های موسیقی غرب، موسیقی ایرانی را نیز خوب می شناخت و اینگونه می توانست کیفیت خوبی را در ساخت موسیقی خود ایجاد کند. آثاری که با صدای او ضبط و اجرا شد مخاطب خارجی زیاد دارد. نوری بعدا توانست مجددا محبوبیت خود را در میان نسل جوان دوره بعد از انقلاب نیز به دست آورد.

او در بخش انتهای صحبت های خود گفت: به نظرم همه اساتید موسیقی و خوانندگان موافق هستند که او یک استثنا در موسیقی ایران بود. او در حوزه موسیقی فولکلور ایران نیز فعالیت می کرد و با آن آشنا بود و حتی قطعاتی را نیز به آذری خوانده بود با اینکه آن زبان را نمی دانست. او به ادبیات ایران اشراف و با شاعران بزرگ ارتباط داشت. او 10 سال پیش در یک دوره کوتاه بیماری در حالی که نمی خواست به کسی بگوید که بیمار است از دنیا رفت. در همان روز یک روز بدون اینکه به او اطلاع دهم به منزلش رفتم و متوجه شدم که به سرطان مبتلا بود ولی در نهایت پزشکان نتوانستند برای او کاری کنند. امیدوارم صدای او در میان نسل های آینده نیز ماندگار باشد.

در ادامه بازخوانی دو اثر از محمد نوری با خوانندگی پژمان مصلح به همراه گروه موسیقی اش صورت گرفت. مصلح از شاگردان محمد نوری بوده است.

میلاد کیایی نیز در این برنامه گفت: او معلم انگلیسی من بود و بر این زبان مسلط بود. برای ما مدل و اسطوره ای از زبان، ادب، اخلاق و... بود. همیشه شیک و مرتب و اتو کشیده بود. نمره قبولی من در این درس حداکثر 10 بود. آنقدر به هنر و موسیقی علاقه داشتیم که مدرسه را می رفتیم که پدر و مادرمان خیلی هم ناراضی نباشند. همیشه تجدیدی داشتم و فقط یک بار تجدید نشدم که آن هم کلا رفوزه شدم. در اردوهای هنری رامسر با استاد سریر آشنا شدم و به این دوستی افتخار می کنم. در نیمه سال 65 در منزل دوست مشترکی به نام فرهنگ جولایی بودیم که آقای نوری نیز بود. او گفت زندگی من دو بخش هنری داشت؛ قبل و بعد از استاد سریر. استاد نوری زمانی که با استاد سریر آشنا شد جاودانگی تازه تری پیدا کرد. یکی از ویژگی های او این بود که کلامش مفهوم بود. بعضی از خوانندگان صدای خوبی دارند ولی کلامشان مفهوم نیست. او سواد موسیقی داشت نه اینکه تنها صدای خوشی داشته باشد. باید از زندگی او یک فیلم ساخته شود.

اجرای آثاری از فرامرز پایور توسط فرهاد احمدی (تار)، علیرضا فریدون پور (آواز)، سعید رودباری (تنبک) و محمد انصاری (سنتور)، همنوازی سه تار و آواز (امیر متولی و رادفر ریاحی)، دو نوازی سنتور و تمبک (رضا مهدوی و فریبرز جعفری) و تک نوازی پیانو پیام سوری بخش دیگری از این برنامه بود.

همچنین در این مراسم گفته شد که پنجشنبه ساعت 17 در خانه هنرمندان نکوداشت استاد شیون فومنی برگزار خواهد شد.

محمد نوری متولد دی (ماه) 1308 در تهران بود که آواز را نزد باغچه بان و تئوری موسیقی را نزد سیروس شهردار و فریدون فرزانه، اساتید هنرستان عالی موسیقی، فراگرفت. وی شیوه آواز خود را متأثر از بافت و غنای زخمه ایِ اساتیدی چون حسین اصلانی، ناصر حسینی، و محمد سریر می دانست.

محمد نوری در پنج دهه بیش از سیصد قطعه آوازی اجرا کرد. او همچنین به تقریر و ترجمه مقالات و سرودن اشعاری برای ترانه نیز پرداخت. وی ترانه های زیادی با تم میهنی چون جان مریم، شالیزار، واسونک، جمعه بازار، ایران را اجرا کرده است.

او انتها پس از سال ها مبارزه با بیماری سرطان مغز استخوان و وخامت شرایط جسمانی در شامگاه 9 مرداد 1389 در گذشت.