قوانین و مسائل تاکسی های اینترنتی در کشورهای مختلف - مجله پارمیسفان

به گزارش خبرنگاران، با توجه به وضع قوانین خاص و به روز مربوط به مدیریت تاکسی های اینترنتی در کشورهایی از جمله انگلستان و آمریکا، متاسفانه برخی از شرکت هایی که از غرب به شرق مهاجرت کرده اند از خلاء قوانین موجود در کشورهای میزبان برای سود بیشتر بهره می برند.

به دنبال محبوبیت روزافزون اپلیکیشن های درخواست تاکسی در کشورهای جهان، متاسفانه در این کشورها مسئولان در به روزرسانی قوانین موجود یا وضع قوانین جدید برای پوشش شرایط و وظایف جدید شرکت های درخواست تاکسی اینترنتی، عملکرد ضعیفی داشته اند.

با انتشار اپلیکیشن درخواست تاکسی Go-Jek در سال 2015 در مالزی، تحول سریعی در صنعت حمل ونقل درون شهری جاکارتا به وقوع پیوست. این سیستم با ثبت نام اولیه رانندگان موتورسیکلت های محبوب و ارزان در مرکز شهر به سرعت به محبوبیت دست یافت و بازار تاکسی های محلی را به شدت تحت تاثیر قرار داد.

برخی از شرکت های تولیدکننده تاکسی در مالزی به شدت از وضع موجود شکایت و فعالیت این اپلیکیشن ها را خارج از قانون قلمداد کردند و همین مسئله باعث شد که ضعف دولت در وضع قانون برای تاکسی های اینترنتی آشکار شود.

مهمترین شکایت رانندگان تاکسی از اپلیکیشن های درخواست تاکسی، هزینه بسیار پایین و غیر منطقی خدمات است، چرا که وضع موجود به طور کلی بازار تاکسیرانان محلی را نابود کرده است.

گزارش ها نشان می دهد که این مشکل به محض ورود تاکسی های اینترنتی در بیشتر نقاط جهان مشاهده شده است و رانندگان تاکسی های درون شهری را با چالش جدیدی روبرو کرده است.

مثلا دولت تایلند هنگام روبرو با شکایت تاکسیرانان مبنی بر هزینه پایین و غیر منطقی تاکسی های اینترنتی با وضع یک قانون مبنی بر ممنوعیت استفاده از خودروهای شخصی برای حمل مسافر تا حدودی این مشکل را برطرف کرد.

دولت فیلیپین نیز به دنبال قانونی کردن تاکسی های اینترنتی با مسئله ای مشابه اما در ابعاد جدید روبرو شد. شرکت خدمات حمل ونقل فیلیپین با ارائه مجوز به شرکت های درخواست اینترنتی تاکسی با این دید مثبت که آنها مشکل حمل ونقل شهر را برطرف می کنند، در نهایت با یک بحران ترافیکی در مرکز شهر روبرو شد. بررسی های اولیه نشان داد که به دنبال تمایل کنترل نشده مالکان خودروهای شخصی برای ورود به این نرم افزارها، ترافیک نقاط مرکزی پایتخت به شدت افزایش یافته بود. در واقع این معضل صرفا به خاطر ورود خودروهای بیشتر به مرکز شهر برای درآمدزایی بیشتر بود.

بحران ورود صنعت نوظهور تاکسی های اینترنتی در کشورهای شرق آسیا تا مرحله ای پیش رفت که شرکت های صاحب نام در این کشورها مثل Grab به انحصارطلبی مجازی متهم شدند.

با ورود کارشناسان اقتصادی به بحران تاکسی های اینترنتی تعیین شد که با توجه به شکایت رانندگان فعال مبنی بر پایین بودن درآمد در مقایسه با کارکرد خودرو، این مسئله ثابت شد که شرکت های تاکسیرانی اینترنتی با سیاست مشتری بیشتر، درآمد کمتر و سود پایدار به نوعی حق رانندگان را با پایین آوردن کرایه پایمال کنند.

مثلا رانندگان خودروهای شخصی در مالزی پس از ثبت نام در اپلیکیشن Go-Jek بیشتر به دنبال رسیدن به سقف درآمد روزانه یعنی 30 دلار با انجام تعداد تعیینی از سفرهای روزانه هستند.

مطالعات کارشناسان اقتصادی نشان می دهد که متاسفانه مدیران شرکت های درخواست تاکسی اینترنتی پس از رسیدن به ثبات و جذب سرمایه کافی به صورت تدریجی قوانین جدیدی را وضع می کنند که به ضرر رانندگان تمام می شود.

همچنین از نظر کارشناسان، مدل اقتصادی طرح تاکسی های اینترنتی نیز با چالش فراوانی روبرو است، مثلا این شرکت ها هرگز نمی توانند بدون ارائه خدمات تخفیف ویژه در مقایسه با تاکسی های رسمی فعالیت کنند، پس همین مسئله به نوعی انحصار مجازی تلقی می شود و در این میان بیشتر حقوق کسانی ضایع می شود که رسما از تاکسی درآمد کسب می کنند.

بحران تاکسی های اینترنتی در کشورهای شرق آسیا نشان می دهد که با ورود فناوری، متاسفانه راه های جدید گریز از قانون به علت عدم به روزرسانی قوانین مربوط به تاکسیرانی افزایش می یابد.

گشترش تاکسی های اینترنتی در کشورهای غربی نیز با مسائلی مشابه همراه شده است؛ مثلا نرم افزار اوبر (Uber) به محض ورود به بازار لندن مسائل زیادی را چه برای صنعت حمل ونقل و چه از نظر مسائل اجتماعی ایجاد کرده است.

مسائل و ضعف های ساختاری اپلیکیشن درخواست تاکسی اوبر در انگلستان چنان به بحران تبدیل شده که مجوز فعالیت آن منوط به حضور کارشناسان این شرکت در دادگاه و ارائه توجیهات کافی محدود شده است.

یکی از بزرگترین مسائل نرم افزارهایی از قبیل اوبر در بریتانیا، افزایش آزار و اذیت های جنسی از سوی رانندگان و بعضا از سوی مسافران است.

یکی از محدودیت های وضع شده برای رانندگان نرم افزارهای درخواست تاکسی، قبولی در امتحان زبان انگلیسی و تعهد برای پوشش 24 ساعته در تمام ایام هفته به منظور حمایت بیشتر از مشتریان است.

صادق خان، شهردار لندن در مورد سرانجام تاکسی های اینترنتی گفت: من می خواهم لندن از نظر فناوری های نوظهور و نوآوری پیشتاز باشد، بنابراین همیشه به دنبال جذب فناوری های نوین به این شهر هستم اما فعالیت اقتصادی در لندن مستلزم رعایت همه جانبه قانون است و هیچ شرکتی از این امر مستثنی نیست. بنابراین فعالیت شرکت اوبر نیز با توجه به هشدارهای داده شده محدود یا متوقف خواهد شد.

مدیر شرکت اوبر در واکنش به تصمیم شهردار لندن گفت: در حال حاضر بیش از 40 هزار راننده در این اپلیکیشن فعالیت می کنند و با لغو مجوز فعالیت، بحران جدیدی شکل خواهد گرفت و کاربران نیز از مزایای یک سرویس ارزان محروم خواهند شد.

از نظر کارشناسان، مسائل تاکسی های اینترنتی دارای ابعاد اجتماعی پیچیده ای است؛ مثلا بیشتر رانندگان این نرم افزارها با خودروهای شخصی آغاز به کار می کنند و با اینکه آنها اقتصادیات نمی پردازند، اما از وضع موجود که به ضرر تاکسی داران انگلیسی است درآمد کسب می کنند.

یکی از مسائل موجود رانندگان فعال در تاکسی های اینترنتی، عدم توجه به ساعت کار و شیفت های استراحت است.

با وجود مسائل فراوانی که سرویس های درخواست آنلاین تاکسی به وجود آورده اند، اما آمارها حاکی از آن است که با توجه به افزایش تقاضا برای تاکسی های اینترنتی در کشورهای پذیرنده این فناوری، محبوبیت اپلیکیشن های درخواست تاکسی تا سال 2023 تا 21 درصد افزایش خواهد یافت.

صنعت اپلیکیشن های درخواست تاکسی پس از پنج سال از آغاز به کار در ایالات متحده نیز با مسائل جدی روبرو شده است. در این میان مجوز فعالیت برخی از نرم افزارهای محبوب مثل اوبر به صورت کامل در لس آنجلس و سیلیکون ولی (Silicon Valley) لغو شده است.

از نظر کارشناسان صنعت حمل ونقل، مسائل سامانه درخواست آنلاین تاکسی در ایالات متحده و برخی از کشورها به پنج دسته تقسیم می شود:

1. عدم برابری در روبرو با قوانین

به دنبال محبوبیت اپلیکیشن های درخواست تاکسی در ایالات متحده، شکایت راننده های تاکسی و شرکت های پشتیبان آنها روز به روز بیشتر شده است. آنها معتقدند که اصلا منطقی نیست که در یک حوزه کاری یکسان، قوانین بین تاکسی داران زردرنگ با مسافربرهای اینترنتی شخصی، به صورت جداگانه اعمال شود و این در حالی است که در هر دو حالت درآمد با جابه جایی مسافر حاصل می شود، اما آنها از عوارض، اقتصادیات و مطالبات شهرداری معاف هستند اما تاکسی داران رسمی در عین روبرو با رکود بازار، باید این هزینه ها را بپردازند.

2.عدم توجه به سوء پیشینه رانندگان

معمولا برای دریافت مجوز فعالیت کار با تاکسی لازم است که از راننده، گزارش عدم سوءپیشینه دریافت شود، اما این مسئله بسیار حیاتی در هنگام ثبت نام رانندگان تاکسی های اینترنتی از جمله اوبر در آمریکا انجام نمی شود و در واقع همین مسئله باعث لغو مجوز اوبر در تگزاس شد تا ایالت های دیگر نیز از خطرات این ضعف مدیریتی آگاه شوند.

3. عدم توجه به نیازهای مسافران معلول

از آنجایی که تقریبا تمام رانندگان فعال در اپلیکیشن های درخواست تاکسی از خودروهای شخصی برای کسب درآمد استفاده می کنند، بنابراین تمام خودروها از ارائه خدمات به ویلچیرنشین ها محروم هستند.

4.عدم توجه به حقوق قانونی رانندگان

متاسفانه شرکت های پیشتاز این صنعت در جهان یعنی اوبر و Lyft کمترین توجه را به حقوق رانندگان دارند. این شرکت ها هرگز رانندگان را جزء کارکنان خود طبقه بندی نمی کنند و صرفا آنها را به درآمدزایی مستقل تشویق می کنند.

در واقع همین سیاست یک بام و دو هوا باعث شده که برخی از رانندگان از تنزل شخصیت کاری خود با خبر شوند و ضمن انتقاد از شرایط موجود، از فقدان حداقل مزایا و خدمات شرکت اصلی شکایت کنند.

5.عدم توجه به نظارت مستمر بر عملکرد

متاسفانه مسئله عدم نظارت بر عملکرد شرکت های درخواست آنلاین تاکسی در بروز برخی از مسائل موثر بوده است؛ مثلا در کالیفرنیا قانون جدیدی وضع شده که در آن مسئولیت کنترل بر اپلیکیشن های درخواست تاکسی از شهرداری ها به سازمان های مدیریت ایالتی واگذار شده است.

کارشناسان بر این باورند که ریشه بیشتر مسائل فناوری درخواست آنلاین تاکسی، قوانین ضعیف یا فقدان قانون شفاف و تعیین است. در واقع دولت هر کشوری باید به حق قانونی تاکسیدارانی که اقتصادیات پرداخت می کنند توجه کند و از ایجاد انحصار مجازی در بازار حمل ونقل که با پایمال کردن حقوق رانندگان ناآگاه حاصل می شود، جلوگیری نماید.

خبرنگاران- محسن صانعی