خوراکی های تقلبی را بشناسید - مجله پارمیسفان

ماجرا اما تنها به رنگ و بو ختم نمی گردد، خیلی از این مواد غذایی بعد از مصرف، عوارض ناگواری برای مصرف نماینده دارند، مثل دلپیچه، دل درد، حالت تهوع و ... به گفته متخصصان در صورت استفاده طولانی مدت می تواند منجر به ابتلا به سرطان گردد.

جالب اینجاست که خیلی از مواد غذایی که به عنوان اصلی، در بازار و فروشگاه ها فروخته می شوند، نشان استاندارد دارند، این در حالی است که گفته می گردد بیشترین اندازه جعل و تقلب نشان استاندارد، مربوط به صنایع غذایی است و در مقابل قانونی که بتواند جرایم در حوزه مواد غذایی را متوقف کند، چندان بازدارنده و قوی به شمار نمی روند.

تقلب های بازار غذایی، تکان دهنده است، مثل زمانی که درباره تقلب آبلیمو، روغن زیتون و عسل می شنویم و وقتی تعیین می گردد یک سودجو از کندویی که تنها 3 تا 14 کیلو عسل دارد، 80 کیلوگرم عسل برداشت نموده، یا نفر دیگری 10 تن آبلیمو را از 4 لیتر اسیدسولفور و گوگرد درست نموده، یا کسی که روغن های تقلبی را به عنوان روغن زیتون به دست مشتری داده است.

قوانین بازدارنده نیست، پیش از این یکی از مسئولان در شورای عالی استاندارد به جام جم گفته بود که یکی از ایراداتی که در قوانین استاندارد وجود دارد این است که هزینه تخلفات پایین است و برای متخلف، سوءاستفاده از شرایط، به صرفه است.

از آن طرف رئیس انجمن صنایع غذایی هم می گوید که نظارتی در خصوص استاندارد مواد غذایی انجام نمی گردد و همین موضوع تقلب، شکل سازمان یافته ای به خود گرفته است. همه اینها در حالی است که بر اساس ماده 11 قانون استاندارد:هر کس تعیینات فرآورده های مشمول استاندارد اجباری را پس از تهیه، فراوری یا ساخت تغییر دهد یا از ظروف و وسایل بسته بندی مخصوص فرآورده های استاندارد شده برای بسته بندی، عرضه و فروش فرآورده های خارج از استاندارد استفاده کند، یا به قصد تقلب یا به هر کیفیتی در قوطی، بسته، جعبه و لفاف محتوی فرآورده های مشمول استاندارد اجباری دخل و تصرف کند یا به جای جنس استاندارد شده جنس دیگری تحت همان عنوان عرضه کند یا به فروش برساند یا به قصد تقلب از برگ های آزمایش و تشخیص تعیینات فرآورده ها و بعلاوه پروانه کاربرد علامت استاندارد ایران در غیرمورد استفاده کند یا علامت استاندارد ایران را بدون دریافت پروانه بر روی محصولات خود به کار برد، به حبس از 6 ماه تا 2سال و جزای نقدی از یک میلیون تا 50میلیون ریال محکوم می گردد. در صورتیکه تقلب غذایی به مصرف نماینده آسیب بزند، مدت معالجه بالای 2ماه نباشد، مجازات مرتکب 6ماه تا 2سال حبس تعزیری و 500 هزار تا 2میلیون ریال جزای نقدی است، اگر مدت معالجه بالای 2ماه باشد، مجازات یک تا 3سال حبس تعزیری و یک میلیون تا 2میلیون ریال جریمه نقدی است، اگر منجر به نقص عضو گردد، مجازات 3سال تا 10 سال حبس تعزیری و 2میلیون تا 5میلیون ریال جریمه نقدی است.

کاکل ذرت جای زعفران

زعفران محصولی قیمتی است اما برخی از سودجویان، کاکل ذرت را رنگ می نمایند و جای زعفران می فروشند. این ماده شبیه زعفران است و با این ترفند، از خلوص زعفران کم می گردد.

روغن پماد و کرم به جای روغن زیتون

روغن زیتون یکی دیگر از رکوردداران تقلب در بازار ایران است. روغن زیتون تقلبی بدون استفاده از میوه زیتون و با ترکیب پارافین، روغن مایع و اسانس زیتون ساخته می گردد، اما تقلب در این کالا به همین موضوع محدود نمی گردد و نوعی روغن زیتون در بازار ایران وجود دارد که اصولا مصرف خوراکی ندارد و در سایر کشورها برای فراوری خمیر دندان، پماد و کرم مورد مصرف قرار می گیرد. این نوع روغن زیتون که با فعل و انفعالات شیمیایی و از تفاله زیتون (پومیت) استخراج می گردد بسیار خطرناک و سرطان زاست و مطابق قوانین کشور واردات و عرضه آن به عنوان روغن خوراکی ممنوع است.

اسید سیتریک و کاه در آبلیمو

لیموترش به نسبت سایر مرکبات، محصولی گران به شمار میرود، همین هم شده تا از اسید سیتریک به جای لیموترش استفاده نمایند و محصول نهایی را به عنوان آبلیموی طبیعی به مشتری بفروشند، تا جایی که در برخی آبلیموهای موجود در بازار، هیچ لیمویی وجود ندارد و فقط آب با اسیدسیتریک، ترکیب شده است.

کاه هم یکی از افزودنی های آبلیمیو است. اندازهی کاه زبر را با آب ولرم مخلوط می کردند و مدتی به حال خود می گذاشتند تا تبدیل به مایع زردرنگی گردد، این مایع زردرنگ را به لیموی چرخ شده اضافه می نمایند و آبش را می گیرند. در آخر هم جوهر لیمو به آن اضافه می نمایند.

تفاله جای چای

تفاله های چای گزینه خوبی برای متقلبان است. آنها به قهوه خانه ها می روند، تفاله ها را می گیرند، خشک و به آن پرمنگنات پتاسیم یا مرکورکروم اضافه و بعد از بسته بندی روانه بازار می نمایند. گاهی هم برگ چای را با خاک چای و پوست باقلای سیاه، خاک اره و پوست نوعی کدوتنبل مخلوط می نمایند و می فروشند.

خاک اره و آرد نخودچی جای ادویه

خاک اره نرم، نرم نموده پوست گردو و فندق، آرد نخودچی نرم، نرم شده هسته خرما، تفاله زیتون و... را به عنوان فلفل سیاه می فروشند. برای تند کردن مزه اش از خردل سیاه استفاده می نمایند. آرد یا نان خشک، پوست پسته و گل افرا را هم با زردچوبه قاطی می نمایند و به بازار می فرستند. تفاله غوره و زرشک با آب شاهتوت هم می گردد سماق.

زاج و زردچوبه در نان

دیگر همه می دانند به نان جوش شیرین اضافه می نمایند، این روزها اما در کنار جوش شیرین از زاج برای سفید و یکدست کردن خمیر هم استفاده می گردد، گاهی زردچوبه هم به نان اضافه می نمایند تا نان خوشرنگ تر گردد. تشخیص اینکه به نان زاج یا زردچوبه اضافه شده کار ما نیست.

نشاسته جای ماست

از گذشته برای قوام دادن ماست، از نشاسته استفاده می کردند، اما حالا اندازه استفاده از این ماده زیاد شده، نشاسته حاوی جوش شیرین است و اصلا تعیین نیست ماستی که مصرف می کنیم، چقدر نشاسته دارد. تشخیص اینکه ماست نشاسته دارد یا نه، کار ما نیست، مگر اینکه ید خالص به آن اضافه گردد، اگر رنگش آبی گردد، نشاسته دارد.

آرد سبوس و خرمای سرخ نموده در قهوه و کاکائو

آرد سبوس، گرد قهوه، بذر تمبرهندی، خرمای سرخ نموده و کاسنی را با هم مخلوط می نمایند و می گردد قهوه. گروهی از متقلبان هم سراغ آردنخودچی و جوی سوخته می روند و به قهوه اضافه می نمایند. برای کاکائو هم از خاک رس، نشاسته و اکسیر فرو و اندازهی اسانس کاکائو استفاده می نمایند.

کالباس و سوسیس

نیترات و نیتریت سدیم، چاشنی کالباس و سوسیس شده است، چون هم رنگ و طعم بهتری به آنها می دهد و هم جلوی میکروب ها را می گیرد. حالا دیگر همه می دانند برای درست کردن کالباس و سوسیس از خمیر پوست و استخوان و کمی گوشت چسبیده به استخوان مرغ استفاده می نمایند. این مواد را آنقدر فشار می دهند که با اندازه کمی از گوشت ترکیب می گردد، این مواد را در فیلترهایی قرار می دهند تا مواد تبدیل به خمیر و در نهایت سوسیس و کالباس گردد.

محلول نشاسته جای شیر

آب، محلول نشاسته یا جوش شیرین به شیر اضافه می نمایند و جای شیر واقعی به مردم می فروشند. از جوش شیرین برای شیرهای فاسد شده هم استفاده می نمایند، یعنی همین که به آن جوش شیرین بزنند، از حالت فساد خارج و مثل روز نخستش می گردد. شیری که به آن جوش شیرین یا آب زده اند را ما نمی توانیم تشخیص دهیم، تشخیصش احتیاج به کار آزمایشگاهی دارد.

کدوی له شده جای رب گوجه فرنگی

اسمش رب است، اما با اندازه زیادی پودر کدو یا کدوی پخته و له شده، قاطی شده است. البته ماجرا تنها به کدو ختم نمی گردد، سیب زمینی پخته یا نشاسته هم جزو موادی است که به عنوان رب فروخته می گردد، چون نشاسته، آب رب را می گیرد و باعث می گردد سفت و غلیظ به نظر برسد.

شکر جای عسل

عسل هم مثل آبلیمو، بیشترین تقلبات غذایی در بازار را به خود اختصاص می دهد، تا جایی که گفته می گردد 90 درصد عسل بازار، تقلبی است. تقلب یعنی خوراندن آب شکر به زنبور. اما برخی این را تقلب نمی دانند و می گویند عسل هایی که با گلوکز و اسانس بدون دخالت زنبور عسل، ساخته می گردد، تقلب است. گفته می گردد عسل های دست ساز برای بیماران بسیار خطرناک است و موجب تشدید عوارض بیماری هایی مانند سرطان، دیابت و بیماری های هورمونی می گردد.

چگونه تقلبی را از اصلی تشخیص دهیم؟

عسل

برای تشخیص عسل اصل از تقلبی می توانید سر گوگرد دار کبریت را وارد عسل نموده سپس با فندک آن را روشن کنید. اگر روشن نشد، عسل خوبی خریده اید. یک راه دیگر این است که با قاشق اندازهی از عسل را در ظرف آب سرد بریزید، به طوری که با فاصله از آب وارد آن گردد. در این صورت اگر عسل مستقیما در یک جا جمع گردد، مرغوب است اما اگر عسل هنگام ریختن در آب پخش گردد، از خلوص کمتر و رطوبت بالاتری برخوردار است.

با این حال متخصصان می گویند، عسل طبیعی بو و مزه خاصی دارد و تنها به تجربه می توان اصل بودنش را تشخیص داد. افراد عادی معمولا نمی توانند این موضوع را به راحتی تشخیص دهند، به خصوص اگر اندازه گلوکز صنعتی به کاررفته در عسل کم باشد.

رب گوجه فرنگی

برای تشخیص رب هایی که در آن از سیب زمینی و کدوی له شده استفاده می گردد، می توان یک قاشق از رب را در یک لیوان آب حل کرد، اگر رنگ آن قرمز بود، مرغوب است و اگر زرد و نارنجی بود، معلوم است که به آن کدو یا سیب زمینی اضافه شده است. بعلاوه می توان رب را روی یک سطح صاف و سفید مثل پشت سینی بریزید و با شیء مسطح دیگری مانند شیشه یا ته لیوان، روی آن فشار آورید تا رب پخش گردد و به صورت یک لایه نازک در میان دو سطح قرار بگیرد. در این صورت ناخالصی هایی مانند هسته، پوسته، ذرات خارجی و سایر مواد زاید به راحتی قابل تشخیص هستند. نشاسته هم آب رب را می گیرد و باعث می گردد سفت و غلیظ به نظر برسد.

شیر

برای تشخیص شیری که در آن از شیرخشک کمتری استفاده شده است، سر سوزنی را وارد شیر کنید و بیرون بیاورید. اگر قطره شیر خیلی سریع چکید، کیفیت آن پایین است و اگر زمان بیشتری احتیاج به چکیدن بود، کیفیت آن خوب است. برخی ها نیز برای افزایش ماندگاری شیر به آن جوش شیرین اضافه می نمایند. این کار باعث می گردد شیر حتی اگر فاسد گردد، با جوشیدن هم بریده نگردد.

شیری که برای افزایش غلظت به آن نشاسته اضافه می گردد، هم بر اثر حرارت تماشا یک لایه ضخیم ته دیگ تشکیل می دهد؛ درحالی که ته دیگ شیر سالم متخلخل و نازک است. متخصصان می گویند، اگر داخل شیر آب اضافه شده باشد، خیلی راحت می توان آن را تشخیص داد، زیرا در این صورت شیر خیلی آبکی و بی مزه خواهد شد اما اگر به آن موادی مثل وایتکس و جوش شیرین اضافه شده باشد تا ماندگاری اش بالا رود، متاسفانه نمی توان به راحتی این موضوع را تشخیص داد.

چای

یک پیمانه از چای را در آب سرد بریزید، اگر سریع رنگ گرفت، در چای از رنگ استفاده شده است اما اگر زمانی حدود 20دقیقه برای رنگ گرفتن آب زمان لازم بود، چای مرغوبی است. متخصصان می گویند، چای طبیعی اگر در آب سرد ریخته گردد، خیلی کمرنگ پس می دهد. یعنی هر چقدر چای دیرتر دم بکشد، مرغوب تر است؛ زیرا این موضوع نشان می دهد رنگ مصنوعی به آن اضافه نشده است.

کره

اگر اندازه روغن نباتی مخلوط شده با کره کم باشد، خیلی روی عطر و طعم کره تاثیر نمی گذارد اما اگر اندازه روغن نباتی موجود در آن زیاد باشد افراد با تجربه می توانند آن را از روی طعم و بوی کره تشخیص دهند. کره به صورت طبیعی حاوی اندازهی آب است و معمولا بیشتر از این اندازه نمی توان آن را با آب مخلوط کرد چرا که آب از کره جدا می گردد، مگر اینکه در کارخانه و با یاری دستگاه امولسیفایر این کار انجام گردد.

کشک

کشک تقلبی را فقط در آزمایشگاه های پیشرفته می توان تشخیص داد. با این حال متخصصان می گویند، اگر کشک را با آرد مخلوط نمایند، از طعم آن می توان به راحتی متوجه موضوع شد. بعلاوه کشک طبیعی در آب کاملا حل می گردد اما آرد در آب رسوب می نماید.

آبلیمو

تشخیص آبلیموی اصل از تقلبی بسیار مشکل است. تقلب در فراوری آبلیمو معمولا با اضافه کردن جوهر لیمو، رنگ و اسانس صورت می گیرد بنابراین باید فقط از کارخانجات و برندهای معروف و مورد اطمینان آبلیمو خریداری کنید زیرا در کارخانجات بزرگ اگر تقلبی هم صورت بگیرد موضوع بالاخره فاش خواهد شد. اما به محصولات کارگاه های متفرقه خیلی نمی توان اعتماد کرد.

ادویه

بهتر است، ادویه های مختلف مثل فلفل سیاه، فلفل قرمز، دارچین، زردچوبه، سماق و... را به صورت درسته خریداری نموده و در خانه آسیاب کنید. اگر هم می خواهید پودر شده آنها را خریداری کنید باید انواع بسته بندی شده و کارخانه ای آنها را انتخاب کنید. باز هم تاکید می گردد در خصوص ادویه های تهیه شده در کارگاه های متفرقه احتمال تقلب وجود دارد. البته از روی عطر، طعم و رنگ ادویه جات هم می توان به اصل یا تقلبی بودن آنها پی برد.

قهوه و کاکائو

برترین کار این است که قهوه را به صورت پودر شده خریداری نکنید زیرا قهوه به صورت دانه کامل نیز موجود است و می توانید از فروشنده بخواهید آن را جلوی خودتان آسیاب کند. کاکائو نیز از آنجایی که وارداتی است و در ایران به صورت دانه های کامل موجود نیست بهتر است از کارخانجات و شرکت هایی خریداری گردد که به آنها اطمینان کامل دارید. البته از روی رنگ، طعم و بوی آن هم می توان به اصل بودنش پی برد.

زعفران

اگر کلاله های زعفران بسیار براق باشد باید به آن شک کرد. در این صورت می توانید زعفران را بین انگشتان دست یا روی کاغذ له کنید تا تعیین گردد کاغذ و انگشتانتان چرب می گردد یا خیر. یکی دیگر از راه های تقلب در زعفران استفاده از رنگ مصنوعی است. اگر رنگ های مصنوعی در زعفران به کار رفته باشد در آزمایشگاه قابل تشخیص است. تشخیص زعفران اصل از تقلبی به وسیله عطر، طعم و رنگ آن امکان پذیر است. با این حال اگر اندازه تقلب در زعفران کم باشد افراد عادی نمی توانند این موضوع را تشخیص دهند.

سوسیس و کالباس

سوسیس و کالباس را باید فقط از کارخانه های بزرگ و معتبر خریداری کنید. در این کارخانجات تعداد زیادی افراد مشغول به کار هستند و اگر تقلبی صورت گیرد و برای مثال از گوشت گربه و… استفاده گردد موضوع خیلی زود به بیرون درز پیدا می نماید. اما در خصوص کارگاه های کوچک و متفرقه احتمال تقلب وجود دارد. در کل سوسیس و کالباس جزو مواد غذایی مفید به حساب نمی آیند و باید تا حدامکان کمتر مصرف شوند چون دارای اندازه زیادی نمک، چربی و مواد افزودنی هستند.

پ