سفر به لی&zwnjلی&zwnjپوت ایران؛ نگاهی به زندگی عجیب مردم ماخونیک
به گزارش مجله پارمیسفان، روستایی در استان خراسان جنوبی، 78 کیلومتری شرقی شهر سربیشه و 142 کیلومتری شهرستان بیرجند. روستایی با قدمت 300 سال که به سرزمین لی لی پوت ها هم معروف شده است.
شگفتی نام و معماری ماخونیک
در خصوص وجه تسمیه ماخونیک با استناد به معتبرترین اسناد، باید گفت که نام قدیم ماخونیک مادخونیک بوده که از دو جزء ماد و خونیک تشکیل شده است. ماد نام قومی آریایی و خونیک نیز به معنی محل سرد و خنک است و در کل مادخونیک به معنی مکانی سرد است که قوم ماد در آنجا ساکن بودند.
در گذشته این روستا هیچ راه دسترسی به بیرون نداشت، اما در سال های اخیر برای دسترسی به این روستا قسمتی از کوه را شکاف داده اند تا جاده ای برای روستا بسازند. مهمترین ویژگی روستای ماخونیک بافت قدیم روستا است که در آن، خانه های محقر خشتی و گلی بدون حیاط و ایوان و پنجره و کیپ تا کیپ هم ساخته شده اند که هنوز بعد از گذشت سال ها بعضی از اهالی در این خانه ها زندگی می نمایند. این خانه ها شکل مشخصی ندارند و متناسب با ناهمواری های منطقه ایجاد شده اند. قرار دریافت نصف بیشتر خانه در داخل زمین باعث شده که محیط داخل آن در تابستان بسیار خنک و در زمستان بسیار سرد باشد. تمام خانه های روستا به مسجد اصلی روستا که در وسط آن واقع شده است، راه دارند. در این روستا خانه ها در دامنه تپه و به صورت فشرده در گودی زمین ساخته شده اند.
مردمی با رسوم عجیب
آداب و رسوم مردم روستا از نحوه قضاوت تا روش کشاورزی و چگونگی تقسیم ارث کاملا متفاوت است و از زمان های دور تا به امروز تقریبا ثابت باقی مانده اند. جالب است بدانید که مردم روستا تا 50 سال پیش چای نمی نوشیدند، گوشت نمی خوردند و سیگار نمی کشیدند. ورود تلویزیون به این روستا ممنوع بود، چون آنان تماشای تلویزیون را گناه می دانستند و از آن به عنوان شیطان نام می بردند!
از ماخونیک تا مرز افغانستان در حدود نیم ساعت راه است و اهالی ماخونیک اصلیت افغانی دارند. آنها در حدود سه چهار قرن پیش به این ناحیه آمده اند و اینجا را برای سکونت انتخاب نموده اند. ازدواج فامیلی میان کوتاه قدها و نوع تغذیه باعث شده که افراد روستای ماخونیک کوتاه قد باشند؛ ولی چند سالی می گردد که با تغییر شرایط، تغذیه اهالی و مصرف قرص و قطره آهن، نسل جدید بهتر شده اند. به علت دوری مردم این روستا از دیگر مناطق، تمامی مراسم های نامزدی، عروسی، اعیاد، مراسم دعا برای نزول باران و حتی جشن های سنتی و محلی آنان نیز تغییری ننموده است. مردم ماخونیک تا چند سال گذشته کفش های چوبی با لباس هایی از جنس کرباس می پوشیدند و از هرگونه اطلاعی درباره پیشرفت های بیرون از روستای خود، محروم بودند. اما خوشبختانه در سال های اخیر روستا دچار تغییر و تحولات عمده ای شده از جمله اینکه راه آسفالت شده و آب شرب، برق، خانه بهداشت، مدرسه ابتدایی، مکتب خانه، حمام و چندین مغازه از جمله خواروبار فروشی، قصابی، نانوایی، تعمیرگاه موتور و جوشکاری در این روستا راه اندازی شده است.
آثار تاریخی
ماخونیک به جز روستا و مردمش که در نوع خود بسیار هم دیدنی هستند، جاذبه های زیاد دیگری هم دارد از جمله سنگ سیاه (سنگ نگاره) ماخونیک، بنای برج و قلعه، برج گل انجیر، منزل سرگردونی و نادر مرده. برای نمونه برج سنگی ماخونیک در طبقات بالای روستا ساخته شده، به طوری که به اطراف روستا اشراف دارد، از این برج برای دیده بانی استفاده می کردند تا در صورت حمله احتمالی دشمن، به همه اهالی روستا اطلاع دهند.
در این زمینه بخوانید
اسراری از گورستان جن ها؛ سفری با تم وحشت!
باغی هولناک با میوه های سنگی در سیرجان!
منبع: ایرنا زندگی