تماشای هنر بیزانس با بازدید از کلیسای چورای استانبول - مجله پارمیسفان

اگر مقصدی می خواهید نزدیک، بدون دردسرهای مراحل دریافت ویزا و البته پرجاذبه و هیجان انگیز بدون شک تمام انتظارات شما را برآورده خواهد نمود. در اینجا می خواهیم با یکی از جاذبه های کمتر شناخته شده اما منحصربه فرد این شهر آشنا شویم. این جاذبه کلیسایی ست به نام چورا که یادگارهای از دوران بیزانس را به نمایش گذاشته است.

کلیسای چورا در استانبول / Kariye Mosque

چورا ادوار تاریخی مختلفی را پشت سر گذاشته اما طبق شواهد قدیمی ترین بخش بنای آن به قرن چهارم میلادی یعنی بین سال های 527 تا 565 نسبت داده می گردد. موزه کاریه نام دیگر این کلیسای معروف است که در تپه های گلدن هور شهر استانبول نهاده شده است. هر چند که این کلیسا به واسطه حضور جاذبه های تاریخی از جمله مسجد سلطان احمد، تنگه بسفر، برج گالاتا یا کاخ توپکاپی در سایه نهاده شده است اما از چشم گردشگرانی که به تاریخ و معماری بیزانس علاقه دارند دور نمانده، این کلیسا در ابتدا یک عبادتگاه کوچک برای رهگذران و مسافرانی که می خواستند اعمال دینی خود را به جا آوردند بود اما با گذشت زمان توسعه داده شده و به کلیسایی معروف تبدیل شد.

نقاشی های مسیح و مریم مقدس، کاشی کاری هایی که با رنگ روغن تزیین شده و نمادهایی از مسیحیت دارند از ویژگی های اصلی هستند که چورا را به یکی از جاذبه های پرطرفدار شهر استانبول و تبدیل نموده اند.

معماری کلیسای چورا

به هر قسمت از موزه کاریه یا همان چورا نگاه کنید ظرافت معماری و طراحی های خلاقانه توجه ها را به خود جلب می نماید. 2 گنبد در قسمت هشتی، 1 گنبد در بخش کلیسای کوچک و 3 گنبد در فصای اصلی 6 گنبد کلیسا را تشکیل می دهند. اما جدای از معماری منحصربه فرد این نقاشی های ظریف هستند که چورا را تا این مقدار بر سر زبان انداخته اند. در قسمت بالای دری که به سرسرای اصلی ختم می گردد شمایلی از مسیح طراحی شده که تئودور آن را تقدیم نموده و در جهان نظیر ندارد. موزایک های رنگی از دیگر ویژگی های شاخص کلیسای چورا هستند. رویای یوسف و سفر، نام نویسی برای مالیات، میلاد مسیح، سفر مغ ها، بازپرسی پادشاه هرود و سفر به مصر از طراح های فوق العاده زیبا و معروفی هستند که بر روی موزاییک های کلیسا با آبرنگ نقش بسته اند.

در ادامه آنالیز معماری چورا به گنبد کلیسا می رسیم. گنبد 7.7 قطر داشته و در قسمت بالایی سرسرای اصلی نهاده شده است. در ادامه چندین سرسرای فرعی قرار دارند که به وسیله درب های مختلف به سرسرای اصلی می رسند. در مجموع بنای چوا را می توان به قسمت های کلیسای مخصوص مقبره ها، دو طبقه اضافه شده در ضلع شمالی، سرسرای اصلی و هشتی های داخلی و خارجی تقسیم بندی کرد.

پیشینه تاریخی کلیسای چورای استانبول

ساخت بنای اولیه چورا در دوران امپراتوری روم شرقی کلید خورده و بارها و بارها مورد بازسازی و بازسازی نهاده شد. در قرن 11 میلادی مادر الکسیوس اول دستور بازسازی اساسی و کامل کلیسا را صادر کرد. اما شوربختانه کلیسا در یک قرن بعد بر اثر وقوع زلزله آسیب جدی دیده و مجددا در دوران ایزاک کومننوس بازسازی شد. بازسازی بعدی و البته اساسی تر در قرن 14 و به وسیله فردی به نام تئودور متوکیتس انجام شد. در اینجا بود که کاشی های آبرنگی بی نظیر به مجموعه اضافه شده و زیبایی بنا را چندین برابر کردند. با روی کار آمدن عثمانی های مسلمان در ترکیه چورا نیز مانند کلیساهای دیگر به مسجد تبدیل و در ادامه روی کاشی ها و نقاشی ها پوشانده شدند. یک محراب و مناره ها نیز در همین دوران به چورا اضافه شد.

پس از انتها دوران حکومت عثمانی و با جمهوری شدن ترکیه، باستان شناسان کار بر روی چورا را از سر گرفته و کاشی ها و نقاشی های پوشانده شده را کشف کردند. امروزه چورا در قالب موزه کاریه بازگشایی شده و گردشگران تور استانبول می توانند از آن بازدید نمایند.

بخش های مختلف کلیسای چورای استانبول

کلیسا چو را را می توان از نظر معماری به چندین قسمت مختلف تقسیم بندی کرد. در ادامه با بخش های مختلف این کلیسا آشنا می شویم:

• هشتی های داخلی و خارجی: دو هشتی داخلی و دو هشتی خارجی در معماری کلیسای چورا دیده می شوند. در ادامه راهرویی 23 متری به عنوان ورودی، هشتی خارجی و در امتداد آن هشتی داخلی کلیسا را نیز می توان دید. نقاشی های معروف چورا دقیقا پس از این هشتی داخلی نهاده شده اند. شفای یک مرد نابینا به وسیله مسیح، بشارت به باکره، رد پیشنهادهای یواخیم، هفت قدم اول باکره، شجره نامه مسیح، میلاد حضرت مریم، داستان هفت قدم مقدس مادر مسیح، رساندن غذا به مریم مقدس به وسیله فرشتگان الهی، ستایش پروردگار به وسیله مریم مقدس و معجزات مسیح بخشی از این نقاشی های ارزشمند هستند.
• سرای اصلی کلیسا: معماری ساده و سکوت و آرامش از ویژگی های اصلی سرای اصلی کلیسا هستند. این قسمت فضابی 10 در 15 متری داشته و کف آن با سنگ مرمر تزیین شده، تمامی این سنگ ها با ترکیبی از رنگ های سبز، آبی و زرد و صورتی از آفریقای جنوبی آورده شده اند.
• بخش کلیسای کوچک چورا: در این قسمت از کلیسا علاوه بر نقاشی هایی از مریم مقدس و رستگاری مسیح آرامگاه بسیاری از افراد مشهور و بزرگ ترکیه دیده می گردد.

ساعات بازدید و قیمت بلیط ورودی کلیسای چورا

شما می توانید تمامی روزهای هفته به غیر از چهارشنبه ها از ساعت 9 صبح تا 6 عصر از موزه کاریه یا همان کلیسا چورای استانبول تماشا کنید. بلیط ورود به موزه و بازدید از بخش های مختلف آن برای هر نفر 6 دلار است. اگر به تاریخ و معماری بیزانس علاقه دارید قطعا بازدید از موزه کاریه حسابی شما را سر ذوق خواهد آورد.

ساعات بازدید و قیمت بلیط ورودی کلیسای چورای استانبول

شما می توانید تمامی روزهای هفته به غیر از چهارشنبه ها از ساعت 9 صبح تا 6 عصر از موزه کاریه یا همان کلیسا چورای استانبول تماشا کنید. بلیط ورود به موزه و بازدید از بخش های مختلف آن برای هر نفر 6 دلار است. اگر به تاریخ و معماری بیزانس علاقه دارید قطعا بازدید از موزه کاریه حسابی شما را سر ذوق خواهد آورد.

دسترسی به کلیسای چورای استانبول

شهر استانبول به دو بخش آسیایی و اروپایی تقسیم شده و کلیسا چورا در بخش آسیایی نهاده شده است. خوشبختانه استانبول سیستم مترو گسترده داشته به راحتی می توانید به هر کجای شهر دسترسی داشته باشید. اگر در بخش آسیایی هستید خط مترو ادیرنه کاپی شما را به موزه کاریه می رساند. اگر هم در قسمت اروپایی هستید به راحتی می توانید نام ایستگاه ادیرنه کاپی را در میان خطوط مترو پیدا و به موزه دسترسی داشته باشید. علاوه بر مترو خطوط اتوبوس های شهری نیر یه سمت موزه ایستگاه دارند. شما می توانید با اتوبوس خود را به ایستگاه فاتیح رسانده و با کمی پیاده روی به سمت شمال کلیسا را پیدا کنید.

آدرس کلیسا چورا: Dervişali, Kariye Cami Sk. No:18, 34087 Fatih/İstanbul, Turkey

بازسازی کلیسای چورا

چورا در ادوار مختلف تاریخی به علت وقوع حوادث طبیعی مانند زلزله یا تغییرات حکومتی تخریب و مورد بازسازی نهاده شد. بازسازی های دوران بیزانسی و امپراتوری رومیان در راستای تکمیل و اضافه شدن نقاشی ها و کاشی کاری های منحصربه فرد بودند. در واقع می توان گفت که چورا تام ویژگی های باشکوه خود را از آن دوران دارد. اما با به حکومت رسیدن عثمانی ها و تبدیل چورا به مسجد تمام تصاویر پوشانده و معماری اصلی بنا تحت شعاع این حکومت نهاده شد. بعد از انقراض عثمانی ها و در دولت جمهوری ترکیه باستان شناسان کار بر روی چورا را شروع و مجددا نقاشی ها و کاشی کاری ها را احیا و بازسازی کردند.

معروفیت کلیسا چو را

وجود کاشی کاری ها و نقاشی های کم نظیر را می توان از دلایل اصلی معروفیت کلیسای چورا دانست. باستان شناسان فردی به نام باتئودور متوشیتیس (Theodore Metochites) که هنرمندی شهره بود را بانی اصلی تصاویر کشف شده در کلیسا می دانند. در تابلوی نقاشی که روی ورودی هشتی داخلی وجود دارد می توان تئودور متوشیتس را در لباس کامل مسیحی دید. داستان های روایی از کتاب مقدس که هر یک بخشی از زندگی و جریانات مسیح را به تصویر کشیده اند، تابلو موزاییکی که زندگی مریم مقدس را نمایش می دهد و ده ها تصویر دیگر هواداران معماری بیزانسی را به سمت چورا یا موزه کاریه می کشاند. ظرافت و خلاقیتی که در این تصویرها دیده می گردد در تمام جهان نظیر ندارند.