لباس کردی ، لباسی در ویترین دنیا - مجله پارمیسفان

نمی توان گفت که لباس کُردی تنها یک واژه یا یک لباس است، لباسی است به قدمت تاریخ که از طبیعت کوهستانی کردستان الهام گرفته و راوی حکایت زندگی مردمان کُرد است، راوی حکایت زندگی در کوهستان و در آب و هوای کردستان است.لباس کُردی تنها شامل یک نوع نیست که بتوان به راحتی در خصوص آن حرف زد، لباس کُردی؛ لباسی است در طرح ها، رنگ ها و مدل های متنوع که خود یکی از جاذبه های گردشگری استان کردستان محسوب می گردد.یکی از دلایل محبوبیت بازارچه های قدیمی سنندج و دیگر شهرهای استان کردستان، وجود پارچه های رنگارنگ و زیبای لباس کُردی است که چشم هر رهگذری را به خود خیره می نماید.لباس کردی در اوج محجوبی و پوشیدگی که دارد، زیبایی و اصالت خاصی را در خود دارد که حکایت از حجب، حیا، وقار و سادگی مردمان کُرد دارد.

مدل به ظاهر گشاد لباس کُردی خود نیز حکایت دیگری دارد که برای زندگی در کوهستان و رفت و آمد از راه های کوهستانی و سخت و سخت طراحی شده است که این نوع پوشش و گشاد بودن لباس رفت و آمد را برای زنان و مردان کُرد در کوهستان آسان تر نموده است.جدای از تنوع فرهنگی کردستان، لباس های کُردی از تنوع خاصی برخوردار بوده و هر منطقه ای دارای لباس مخصوص به خود است که از انواع لباس زنانه کُردی می توان به سقزی، سورانی، سنه ای و اورامی اشاره نمود.جدای از طرح و مدل لباس کُردی که بسیار زیبا و تامل برانگیز است به نظر می رسد یکی از دلایل معروفیت لباس کُردی اکسسوری های زیبایی است که در کنار لباس کُردی تعبیه شده است.

سکه و لیره؛ سکه و لیره های به کار رفته در لباس زنان کُرد چنان نوای دل انگیزی را هنگام راه رفتن ایجاد نموده که ذوق شعری شاعران را برانگیخته و آوازه خوان ها در وصف آن آوازها سرداده اند که همین آوازها بخش عظیمی از فولکلور کُردی را تشکیل داده است.

میخک؛ یکی از عناصر جدایی ناپذیر لباس کُردی است که زنان کُرد از زمان های بسیار دور تا به امروز از آن به جای عطر استفاده می نمایند که بویی بسیار محسور نماینده دارد.

چارۆکە؛ رودوشی است که زنان کُرد برای نشان دادن وقار، زیبایی و پختگی خود از آن استفاده می نمایند و کمتر شاعری یافت می گردد که در شعرهایش و در توصیف زیبایی های زن از این واژه استفاده ننموده باشد.

تازکڵاو؛ در تعریف تازکڵاو همان بس که تنها دختران آغازاده و خان زاده و اعیانی از آن استفاده می کردند که معمولا شکلی استوانه ای دارد که با رشته های لیره و نقش هایی زیبا تزئین شده است و نشان از جایگاه اجتماعی زنان کُرد داشته است.

سەروەنی یا ڕەشتی؛ باتوجه به منطقه کوهستانی کردستان و سردسیر بودن آن یکی از پوشش های ضروری زنان کُرد بوده است که هنوز هم که هنوز است افراد مسن از آن استفاده می نمایند و پوششی محافظتی بوده در برابر سرمای کوهستان.

کُلُنجه؛ نیم تنه ای است که روی لباس کُردی پوشیده می گردد که معمولا آن را سوخمه هم می نامند و از پارچه زری یا مخملی زیبا دوخته می گردد.

ده رپه؛ به جای شلوار پوشیده می گردد که دهانه آن تنگ و بر روی مچ پا قرار می گیرد ولی پوشش ساق های آن بسیار گشاد است که رفت وآمد زنان در کوهستان را راحت نموده است.

پشت توێن؛ که همان پشتند مردانه است اما دوخته شده با پارچه های ابریشمی گلدار و زیبا که موقع بستن آن به کمر کمی از پیراهن بلند لباس کردی را بالا می کشد بطوری که انتهای دامن از مچ پای آن ها پایین تر نرود و مانع رفت وآمد آن ها نگردد.

جدای از تنوع فرهنگی کردستان، لباس های کُردی از تنوع خاصی برخوردار بوده و هر منطقه ای دارای لباس مخصوص به خود است که از انواع لباس زنانه کُردی می توان به سقزی، سورانی، سنه ای و اورامی اشاره نمود.

چوخه، پانتۆڵ، مەلێکی، فرەنجی و کوڵەباڵ و… از انواع لباس کُردی مردانه است که در هر منطقه یک نوع از آن باب است.

فره نجی؛ یکی از پوشش های ویژه مردان کُرد است که بیشتر مورد استفاده مردمان عشایر کُرد بوده که در طراحی آن نکات بسیار ظریفی نهفته و کوتاه و بلندی آن نشان از جایگاه اجتماعی فرد داشته و از سوی دیگر دو زایده برآمده بر روی شانه ها، حکایت از سرنوشت کُردها در زمان ضحاک مار به دوش دارد.

چوخه؛ نیم تنه ای پنبه ای یا پشمی است که در ناحیه سقز، بانه و مریوان به آن که وا می گویند و در سنندج و کرمانشاه و نیز در میان لک ها آن را چوخه می نامند.

لفکه سورانی؛ پیراهنی با آستین فراخ و بلند و زبانه ای مثلث شکل در انتهای آستین است که در حالت عادی دور مچ یا بازو پیچیده می گردد.

پیچ: دستمالی است سیاه و سفید که مردها با گذاشتن کلاه روی سر به دور کلاه پیچانده می گردد و در قسمت پشت سر در درون دستمال قرار داده می گردد تا شل نگردد.

کله بال؛ پوششی است که از نمد ساخته شده که چوپانان در هنگام چرای گله در صحرا و کوهستان از آن استفاده می کردند.

لباس کُردی، گام به گام با مردم کُرد تاریخ را درنوردیده و از سختی ها و ناملایمات زندگی عبور نموده و حال راوی سختی ها، خوشی ها و سرگذشت کُردها است.

منبع:سیـری در ایـران