رودخانه زاینده رود؛ نبض تپنده فلات مرکزی ایران، عکس

به گزارش مجله پارمیسفان، زاینده رود مهمترین و پرآب ترین رود در حوضه آبریز مرکزی ایران است. سرچشمه زاینده رود از زردکوه است و پس از گذشتن از شهرها و روستاهای بسیار در نهایت به تالاب گاوخونی میریزد.

رودخانه زاینده رود؛ نبض تپنده فلات مرکزی ایران، عکس

زاینده رود، مهم ترین و پر آب ترین رود در حوضه آبریز گاو خونی، واقع در استان اصفهان است. زاینده رود که از زردکوه بختکمک سرچشمه می گیرد، یکی از مهم ترین رودهای ایران و همچنین پر آب ترین رود در حوضة آبریز مرکزی ایران نیز به شمار می آید.

حجم متوسط جریان سالانة این رود به حدود یک میلیارد متر مکعب می رسد. آب این رودخانه عمدتاً از برف هایی است که در فصول سرد سال می بارد.

سرچشمه زاینده رود به شکل حوضی مدور با مساحتی در حدود سیصد زرع می باشد که به چشمه جانان معروف است. چشمة مذکور در این ناحیه می جوشد و به طرف مشرق سرازیر می شود. پس از طی سه فرسنگ، به چشمه دیگری به نام چهل چشمه می رسد.

همچنین از سمت شمال این منطقه، یعنی ناحیة فریدن، دو چشمة بزرگ دیگر به نام خُرِسنگ و کودَنگ به جانانه رود ملحق می شود. انشعاب دیگری نیز به نام زرین رود از طرف جنوب یعنی چهارمحال به این رودخانه اضافه می شود. منبع اصلی انشعاب اخیر زیر ِ کوهی واقع شده است که زردکوه نامیده می شود.

فاصله زردکوه بختکمک تا شهرکرد مرکز استان چهارمحال و بختکمک، 105 کیلومتر است بیشترین میزان تأمین آب رودخانه و سد زاینده رود در حوضه استان چهارمحال و بختکمک است.

در منابع تاریخی از زاینده رود با نام های مختلفی چون زرن رود، زرند رود، زرین رود، زند رود، زنده رود، زن رود و... یاد شده، از جمله مؤلف حدود العالم در وصف شهر سپاهان (اصفهان)، اشاره به رودی دارد که بی تردید همان زاینده رود است: [سپاهان] شهری خرم است و بسیار نعمت ... اندر جبال، و او را رودیست کی آنرا زرن رود خوانند کی اندر کشت و برز او بکار شود.... امّا حمدالله مستوفی قزوینی از زاینده رود با نام زنده رود یاد می کند.

علت نامگذاری این رود بدین جهت است که درطول راستا خود باغات و کشتزارهای فراوانی را آباد و زنده می کند. به همین خاطر به این رود زنده رود نیز می گویند.

طول رودخانه زاینده رود 405 کیلومتر، شیب متوسط 3 درصد، میانگین آبدهی سالانه 1053 میلیون متر مکعب و وسعت حوضه آبگیر حدود 27100 کیلومتر مربع است،این رودخانه به باتلاق گاوخونی در استان اصفهان می ریزد.

در سال های اخیر انحراف آب از سر شاخه های کارون از طریق تونل های انتقال آب کوهرنگ، موجب تقویت میانگین آب دهی این رود و در نتیجه امکان صدور آب از طریق کانال های مصنوعی به شهرهای یزد و کاشان را فراهم کرده است.

سد بتونی شاه عباس بزرگ یا سد زاینده رود، در 117 کیلومتری غرب شهر اصفهان

سد بتونی قوسی شاه عباس بزرگ یا سد زاینده رود، در 117 کیلومتری غرب شهر اصفهان و 60 کیلومتری شهرکرد بر روی رودخانه زاینده رود در محلی به نام آبادچی که در 60 کیلومتری سرچشمه زاینده رود واقع شده است بنا شده است.

ساخت این سد در سال 1344 ه. ش. آغاز و در سال 1349 ه. ش. سرانجام یافته است. با ایجاد این سد، آب مصرفی استان اصفهان تامین شده، اراضی بیشتری به زیر کشت در آمده و نیروی برق نیز تولید می شود.

دریاچة سد زاینده رود در شهر چادگان، یکی از مناطق دیدنی و از مراکز گردشگری استان و به لحاظ تأمین آب و تولید انرژی برق، دارای اهمیت بسکمک است.

زاینده رود به علت موقعیت خاصی که در شهر اصفهان دارد محل ساخت پل های متعددی است. برخی از این پل ها قدمت تاریخی داشته و همه ساله هزاران جهانگرد داخلی و خارجی را به سمت زاینده رود روانه می سازند.

بر روی رودخانه زاینده رود چندین پل تاریخی از زمان صفویان و قبل از آن برجا مانده است. اولین پل تاریخی بر روی زاینده رود پل روستای اورگان از توابع شهرستان چادگان در 40کیلومتر بالاتر از سد زاینده رود می باشد.

در استان چهارمحال بختکمک پل زمانخان و در استان اصفهان پل های مشهور تاریخی سی و سه پل یا پل الله وردی خان، پل خواجو و پل های اژیه و ورزنه بنا شده است. قدیمی ترین پل ساخته شده بر روی زاینده رود پل شهرستان است.

رفتینگ

این تفریح مهیج را در اصفهان از دست ندهید. رفتینگ یا همان قایق سواری هیجان انگیز در آب های خروشان بهترین گزینه ای است که در مورد بازدید از زاینده رود می توانید انتخاب کنید.

رودخانه های محدودی در سراسر جهان قابلیت رفتینگ را دارند و بهتر است بدانید که زاینده رود نیز یکی از همین رودخانه های خروشان است. البته برای اجرای رفتینگ باید به نواحی خارج از شهر بروید. اغلب مردم به بازدید از زاینده رود در محل پل های خواجو، سی و سه پل و مارنان کفایت کرده و لذت یک تفریح مهیج را از دست می دهند.

جهت انجام قایق رانی در زاینده رود می توانید در یک تور رفتینگ ثبت نام کنید و یا اینکه شخصا به محل خرید بلیط بروید و به تفریح بپردازید. برای رفتینگ زاینده رود سه راستا وجود دارد که دارای درجات مختلفی از سطح دو و سه از حیث خروشانی و عمق هستند. برای رفتینگ باید سن شما در رده 12 تا 50 سال قرار داشته باشد و بیماری خاصی نداشته باشید.

اسلایس براونی آلبالو

اینجا یکی از هتلهای کیشه! همین حالارزروکن

ماهیگیری در زاینده رود

در بخش های آغازین زاینده رود، ماهی قزل آلا و ماهی زرد پر به وفور یافت می شود. در منطقه بهاران زاینده رود، انواع مختلفی از ماهیان صاردین، زرد پر، کپور و ماهی شیر نیز وجود دارد. در دیگر نقاط زاینده رود شاهد وفور ماهیان کپور هستیم. ماهی گیری در زاینده رود منطبق بر قواعد بین المللی صید ماهی و برخی از قواعد زیست محیطی ایران است.

تالاب گاوخونی و زاینده رود در اصفهان

تصاویر زاینده رود,تالاب گاوخونی و زاینده رود در اصفهان,در مورد زاینده رود

زاینده رود پس از طی راستا پرپیچ و خم خود به تالاب گاوخونی منتهی می شود

زاینده رود پس از طی راستا پرپیچ و خم خود به تالاب گاوخونی منتهی می شود. تالاب گاوخونی در تاریخ 23 ژوئن 1975 به عنوان یکی از تالاب های مهم بین المللی در فهرست تالاب های کنوانسیون رامسر معرفی و ثبت شد.

تالاب گاوخونی در حاشیه فلات مرکزی ایران و در فاصله 145 کیلومتری جنوب شرقی شهر اصفهان و در 30 کیلومتری شهر ورزنه واقع شده است.

تالاب گاوخونی یکی از اکوسیستم های طبیعی استان اصفهان است که پایاب زاینده رود و در فاصلة 130 کیلومتری شرق شهرستان اصفهان واقع شده است. این تالاب به عنوان اکوسیستم آبی طبیعی واقع در یک منطقة خشک می تواند و باید در توسعة پایدار منطقه نقش مهمی داشته باشد.

زاینده رود سال هاست که به دلایل مختلف مانند بحث خط لوله انتقال آب به یزد و سایر استان ها، برداشت بی رویه آب در شهرهای بالادست و غیره از حرکت باز می ایستد و شهر اصفهان از نعمت آن محروم می شود.

زاینده رود برای اولین بار در سال 1379 برای مدت یک سال از خروش افتاد و در سال 1380 دوباره در شهر جریان پیدا کرد و لبخند شادی را بر لبان مردم اصفهان نشاند. این اتفاق بار دیگر در سال های 87 و 88 تکرار شد و هر بار تیتر مهم اخبار رسانه ها گشت و تا امروز این فرایند تکرار و تکرار می شود و با هر بار قطعی آب زاینده رود سکوتی عمیق محدوده زاینده رود در اصفهان را فرامی گیرد و خبری از نشاط روزهای پر آبی در شهر نیست.

جالب و البته تلخ است که بدانید حتی دوام پل ها نیز با خشک شدن زاینده رود به خطر افتاده است و با نابودی آن ها برگی از تاریخ این مرز و بوم به فراموشی سپرده می شود.

خشک شدن زاینده رود ممکن است به گردشگری شهر نیز آسیب وارد کند و علاوه بر آن بسکمک از مزارع و زندگی کشاورزان مورد تهدید واقع شود. همچنین وجود این رودخانه به تلطیف هوا و کاهش آلودگی و غبار هوای شهر کمک خواهد کرد.

اما امروزه جز کویری خشک چیزی از بستر رودخانه باقی نمانده است و همه ما امید داریم که روزی آب برای همیشه به رودخانه زاینده رود برشود و شهر را پر از نشاط و شاید و سرزندگی کند.

منبع: گردشبان
انتشار: 20 اسفند 1399 بروزرسانی: 20 اسفند 1399 گردآورنده: parmisfun.ir شناسه مطلب: 1502

به "رودخانه زاینده رود؛ نبض تپنده فلات مرکزی ایران، عکس" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "رودخانه زاینده رود؛ نبض تپنده فلات مرکزی ایران، عکس"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید