رمزگشایی از خواب آلودگی بهاری
به گزارش مجله پارمیسفان، یکی از معضلات همیشگی نخستین روزهای پس از تعطیلات نوروز، حس خواب آلودگی عمومی است. آنقدر که خیلی ها به شوخی یا جدی می گویند اولین روز کاری که معمولا 14 یا 15 فروردین است، سخت ترین روز سال برای از خواب بیدارشدن است.
با این حال در روزهای بعد هم اوضاع تفاوت چندانی نمی نماید. از اینها گذشته خواب بعدازظهر در فصل بهار خیلی می چسبد! شاید علتش مطبوع بودن و پاکیزگی هوا و دمای متعادل بهاری باشد که لذت استراحت و آرامش دادن به بدن را دوچندان می نماید اما مشکل خواب آلودگی بهاری برای بعضی افراد جدی تر است.
به نوعی که این افراد با تغییر فصل و آمدن بهار، انرژی بدنشان را از دست داده و با تغییرات خلقی روبرو می شوند و تغییر فصلی را با کسالت و خواب آلودگی شدید تجربه می نمایند. اگر از کسانی هستید که هر سال، بهار را با تغییرات خلقی و خواب آلودگی تجربه می کنید گفت و گوی ما را با دکتر فاطمه کلاهدوز، روان شناس بالینی بخوانید و راهکارهای مورد اشاره برای غلبه بر حس و حال خمودگی را به کار ببندید.
علت پرخوابى در فصل بهار چیست؟
با آغاز فصل بهار و تغییر آب وهوا به دنبال افزایش رطوبت و پراکنده شدن گرده های معلق گیاهان در هوا، بیشتر افراد احساس خواب آلودگی و رخوت و سستی می نمایند. این امری طبیعی است که البته تغییر در ریتم خواب و بیداری در این فصل می تواند تحت تاثیر تغییرات هورمونی ناشی از طولانی شدن روز نیز باشد.
آیا تغییر فصل به خودى خود مى تواند با تغییرات خلقى همراه باشد؟
در فصل بهار ساعت زیستی بدن افراد که با ساعت های طولانی شب تنظیم شده، نمی تواند با طولانی شدن روز هماهنگ گردد و انرژی آن به سرعت تحلیل می رود؛ بنابراین این عده به اختلال خواب از نوع پرخوابی مبتلا می شوند. افزایش طول مدت روز در بهار باعث خواب آلودگی و کاهش تمرکز بسیاری از افراد خواهد شد. خیلی ها از خواب کافی محروم می شوند و احساس خستگی و کسالت می نمایند. خواب آلودگی می تواند به علت تنظیم نبودن ساعت زیستی بدن هم باشد. کمبود جریان خون و انرژی کافی در مغز و اندام ها باعث خواب آلودگی در بهار می گردد.معمولا در فصل زمستان جریان خون در سطح بدن کمتر است؛ بنابراین بیشتر جریان خون در مغز و اندام هاست و مواد مغذی و اکسیژن را به جاهایی می برد که مورد احتیاج است. در بهار مویرگ ها گشاد می شوند، جریان خون در سطح بدن بیشتر است و خون کمتری به اندام ها و مغز می رسد. علاوه بر این در بهار سوخت وساز بدن بیشتر و مصرف اکسیژن بالا می رود که باعث کاهش ذخیره اکسیژن مغز می گردد.
در این صورت چه تغییرات خلقى در فصل بهار قابل انتظار خواهد بود؟
اگر بدن فرد نتواند با تغییرات فصلی همراه گردد، انرژی اش به سرعت تحلیل می رود و حتی با وجود خواب و استراحت طولانی کسل می ماند.
راهکارهاى مقابله با پرخوابى در فصل بهار چیست؟
خواب کافی ولی نه بیش از اندازه در برطرف کسالت موثر است زیرا خواب زیاد قشر مغز را بی حس می نماید و باعث خواب آلودگی بیشتر می گردد.به همین دلیل است که هر قدر فرد بیشتر بخوابد، بیشتر احساس کسالت و خواب آلودگی می نماید. استفاده از دوش آب گرم قبل از خواب به سبب افزایش رطوبت بدن به داشتن خواب راحت یاری می نماید. ماساژ با بعضی از روغن های گیاهی و نیز انجام ورزش صبحگاهی، کوهنوردی و پیاده روی نیز در تنظیم ساعت خواب موثر است. همچنین تا جای ممکن آفتاب بگیرید. چون به تنظیم مجدد ریتم شبانه روزی بدن یاری می نماید. توجه به فضای محیط خواب مانند استفاده از رنگ های روشن و نور کافی و درجه حرارت مناسب اتاق نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.
آیا استرس هم می تواند به بر هم خوردن ساعت خواب منجر گردد؟
بدون شک! اگر استرس از دست دادن ساعت خواب را دارید در واقع خود را از خوابی راحت محروم نموده اید. پس با آرامش به بدن اجازه دهید خود را با شرایط جدید تنظیم کند.
نوع تغذیه تا چه اندازه در پرخوابى و کنترل آن در فصل بهار موثر است؟
زمان وعده های غذایی و زمان خواب را با ساعت جدید تنظیم کنید. شاید فقط دو روز طول بکشد که دوباره تنظیم شوید. وقتی خودتان آماده شوید به بدنتان یاری می کنید با استرس کمتری تغییر ساعت را قبول کند. وعده های سبک میل کنید، از خوردن غذاهای سنگین هنگام شب و به خصوص دیروقت پرهیز کنید چون باعث می گردد به خواب رفتن تان سخت گردد. رعایت برنامه غذایی و داشتن تغذیه سالم در اصلاح ساعت و میزان خواب بسیار موثر است.
آیا پرخوابى بهارى و تغییرات خلقى در این فصل به درمان خاصى از جمله درمان روان شناسى احتیاج دارد؟
غالبا خواب آلودگی در بهار طبیعی است و معمولا خودبه خود از بین می رود اما اگر این خواب آلودگی ادامه دار شد باید به پزشک یا روان شناس مراجعه کنید.
پونه شیرازی - سلامت / روزنامه خبرنگاران
منبع: جام جم آنلاین