طرز تهیه قهوه عربی؛ یک نوشیدنی گرم و اصیل اهوازی - مجله پارمیسفان

هوس یک قهوه تازه و خوش طعم نموده اید؟ با خبرنگاران همراه شوید و برترین نوشیدنی های ایرانی را در مجموعه شربت ها و نوشیدنی ها، درست کنید. امروز قرار است طرز تهیه یک قهوه خوشمزه و غلیظ به نام قهوه عربی را در اختیار شما قرار دهیم تا با درست کردن آن در آشپزخانه، یک مهمانی درست و حسابی راه بیندازید.

قهوه عربی، یک نوشیدنی محبوب در کشورهای حاشیه خلیج فارس و شهرهای جنوبی کشور ایران از جمله بوشهر، اهواز و بندرعباس است. این قهوه در کشورهای عربی، بیشترین مصرف را دارد و به همین خاطر به قهوه عربی معروف است. برای خلق قهوه عربی، دانه های قهوه باید تفت داده شده و به صورت بسیار ریزی آسیاب شوند. قهوه عربی با طرز تهیه ای ساده و آسان، بسیار شبیه به قهوه ترک است.

برای طعم دادن به قهوه عربی از ادویه هایی مانند هل، دارچین، زنجبیل، میخک و زعفران استفاده می گردد. قهوه عربی را معمولا در دله یا همان قهوه جوش عربی درست می نمایند. دله، یک ظرف مخصوص آماده سازی قهوه است که در کشورهای عربی و جنوب کشور، برای تهیه قهوه و گرم نگه داشتن آن، جهت پذیرایی از مهمان استفاده می گردد.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

• تاریخچه قهوه عربی
• ابزار آماده سازی قهوه عربی یا المعامیل به صورت سنتی
• مواد لازم
• طرز تهیه
• نکات مهم در تهیه قهوه عربی
• ویدیو
• سنت های تهیه و سرو قهوه عربی
• فواید مصرف قهوه عربی
• سفر به اهواز با طعم قهوه عربی

تاریخچه قهوه عربی

طبق داستان های تاریخی، قهوه به وسیله فردی به نام کلدی (Kaldi)، چوپان یک گله بز کشف شد. او برای اولین بار، متوجه شد که خوردن میوه های حبه ای قهوه سبب می گردد تا سطح انرژی بزها به شدت افزایش پیدا کند.

پس از کلدی، یک راهب اعظم صومعه، آغاز به انجام آزمایش هایی با استفاده از این حبه ها کرد و در نتیجه، یک نوشیدنی انرژی زا خلق شد. قهوه در قرن سیزده تا پانزدهم میلادی به خاورمیانه و آفریقای شمالی راه پیدا کرد و سپس در قرن های شانزده و هفده در ایتالیا و سایر منطقه ها اروپایی و آمریکا به محبوبیت رسید. بر طبق اسناد تاریخی، در سال های 1600 حتی یک درخت قهوه در بیرون آفریقا و کشورهای خاورمیانه و عربی کشت نشده بود. در حال حاضر، قهوه در سراسر دنیا خورده می گردد و یکی از محبوب ترین نوشیدنی ها به شمار می آید.

قهوه سنتی عربی از تاریخچه ای عمیق و جایگاه اجتماعی بالایی برخوردار است و به همین خاطر، در در لیست میراث فرهنگی یونسکو ثبت شده است. قهوه عربی از قهوه عربیکا (Arabica) تهیه می گردد. عربیکا و روبوستا (Robusta)، نام دانه های قهوه مشهور در دنیا هستند. عربیکا، بیش از 80 درصد قهوه دنیا را تشکیل می دهد و در ارتفاع خاصی کشت می گردد. جالب است بدانید که تمامی مزارع قهوه عربیکا در ارتفاع 1200 تا 1500 متری قرار دارند. سرو قهوه عربی در بیشتر کشورهای خاورمیانه به عنوان بخش مهمی از مهمان نوازی و رسوم سنتی و صمیمانه بومیان منطقه به شمار می آید.

ابزار آماده سازی قهوه عربی یا المعامیل به صورت سنتی

المحماس

محماس، ظرفی استوانه ای شکل و گود است که از آن برای برشته کردن و تغییر شکل دانه های قهوه استفاده می گردد. دانه های قهوه را پس از برشته شدن در جعبه ای چوبی می ریزند تا سرد شوند. قهوه درجه یک عربی طوری تفت داده می گردد که به رنگ زرد یا قهوه ای دربیاید.

هاون

هاون یا المجر، یک وسیله استوانه ای شکل است که گودی عمیقی دارد. جنس این هاون از نوعی آلیاژ قوی است و از دسته آن یا قضیب، برای کوبیدن و آسیاب کردن دانه های برشته شده قهوه استفاده می گردد.

گمگم و دله قهوه

جهت آماده سازی قهوه از دو نوع ظرف خاص استفاده می گردد. گمگم یا قمقم، ظرف بزرگ تری است که جهت آماده سازی اولیه قهوه و جوشاندن قهوه از آن استفاده می گردد. دله در واقع، قهوه جوش کوچک تری است که برای سرو قهوه در مراسم های عربی به کار می رود.

دله یا قهوه جوش عربی، یک ظرف کوچک مسی غالبا طلایی رنگ است. از دله قهوه به عنوان نماد فرهنگی مردم عرب و یک وسیله پذیرایی در مراسم های رسمی کشورهای عربی، بین المللی و هیئت های دولت در خوزستان استفاده می گردد. جالب است بدانید که مجسمه ظرف دله قهوه را به صورت یک نماد فرهنگی در کشورهای عربی و بعلاوه در دو نقطه از شهرهای اهواز، آبادان و دیگر شهرهای جنوبی ، در ابعاد بزرگ، در میدان شهر نصب نموده اند. مراسم قهوه نوشی نیز، یکی از آداب و رسوم اعراب اهواز است که هر سال در این شهر برگزار می گردد و دله از جایگاه ویژه ای در این مراسم برخوردار است.

مواد لازم

برای 1 نفر

• 1 فنجان آب
• 1 یا 2 قاشق چایخوری پودر قهوه
• 1 عدد هل آسیاب شده
• 1 عدد میخک آسیاب نشده
• نصف قاشق مرباخوری زنجبیل (اختیاری)
• چند عدد زعفران (اختیاری)
• خرما، انجیر یا شیرینی های دیگر برای سرو

طرز تهیه

1. یک فنجان آب را داخل دله بریزید و روی شعله ملایم گاز بگذارید تا به جوش بیاید. وقتی آب یکی دو غل خورد، دله را به مدت 30 ثانیه از روی گاز بردارید تا دمای آب، کمی پایین تر از نقطه جوش بیاید. این دمای ایدئال برای اضافه کردن پودر قهوه است.

2. 1 تا 2 قاشق چایخوری پودر قهوه را به آب با دمای ایدئال اضافه کنید و هم بزنید. سپس دله را روی شعله ملایم گاز قرار دهید.

3. اجازه دهید تا قهوه به مدت 10 تا 12 دقیقه روی شعله ملایم گاز دم بکشد. نشانه دم کشیدن قهوه، ایجادشدن تدریجی کف یا فوم قهوه روی دله و بالا آمدن پودر قهوه به روی سطح است.

4. پس از دم کشیدن قهوه، آن را از روی شعله گاز بردارید و اجازه دهید حدود 1 دقیقه استراحت کند و در جایی ساکن بماند. سپس میخک، زعفران و ادویه دلخواهتان را به میزان دلخواه به آن اضافه کنید. اگر از هل استفاده می کنید، آن را با پشت قاشق یا هاون له نموده و سپس آسیاب کنید.

5. پس از افزودن ادویه، دله را به مدت کوتاهی روی شعله ملایم گاز بگذارید و اجازه دهید تا فوم یا کف قهوه تشکیل گردد. دله را از روی گاز بردارید و به مدت 5 دقیقه کنار بگذارید تا پودر قهوه ته نشین گردد.

6. قهوه را در فنجان مخصوص قهوه عربی بریزید و سعی کنید که آنها را تا کمتر از نیمه پر کنید.

7. قهوه عربی را همراه با خرما، انجیر یا شیرینی های دیگر سرو کنید.

نکات مهم در تهیه قهوه عربی

• در تهیه قهوه عربی، از شکر یا شیر استفاده نمی گردد.
• ممکن است افزودنی های مختلفی مثل بادام یا کارامل به این قهوه اضافه گردد، اما در بیشتر مواقع قهوه عربی بدون افزودنی سرو می گردد.
• اگر به دله دسترسی ندارید، می توانید از جَذوه یا قهوه جوش مسی بهره ببرید. طرز کار و عملکرد دله شبیه به جذوه است. هر دو وسیله، حرارت را به صورت نسبتا یکنواخت به ترکیب آب و پودر قهوه می ­رسانند و باعث دم کشیدن قهوه می شوند.
• برای خلق یک قهوه عربی با طعم سنتی، بهتر است از قهوه با درصد عربیکای بالا بهره ببرید.
• قهوه عربی به دانه های قهوه ارتباطی ندارد و یک روش دم کردن قهوه مثل فرانسه و ترک است.
• میزان آسیاب قهوه باید به میزان قهوه ترک باشد، یعنی در حد پودر کاکائو و کمی درشت تر.
• زمان دم کشیدن طولانی قهوه عربی سبب می گردد تا این نسخه از قهوه، جزو سنگین ترین انواع قهوه باشد.
• اگر بیشتر از 1 دقیقه به قهوه استراحت بدهید، دمای مناسب آب برای آزاد کردن عطر، رنگ و خواص ادویه جاتی چون زعفران و میخک را از دست می دهید.
• پس از اضافه کردن قهوه، آب نباید به جوش آید، زیرا باعث سوختن قهوه و طعم بد می گردد.
• برای درست کردن قهوه عربی، بهتر است از پودر قهوه های ترکیب شده با ادویه و طعم دهنده استفاده نکنید و خودتان در حین تهیه به قهوه، ادویه اضافه کنید.

ویدیو

دانلود ویدیو 720p | 360p

سنت های تهیه و سرو قهوه عربی

• عرب ها برای تهیه قهوه، ابتدا دانه های قهوه را با وسیله ای دو شاخه به نام مهماس در ظرفی می ریزند و تفت می دهند و سپس آن را در هاون آسیاب می نمایند.
• فرد توزیع نماینده قهوه عربی، دله را در دست چپ و فنجان مخصوص قهوه را در دست راست می گیرد و سرو قهوه را از سمت راست مجلس آغاز می نماید.
• مهمان، باید فنجان را با دست راست از فرد توزیع نماینده قهوه عربی بگیرد و اگر فنجان را با دست چپ بگیرد، نوعی بی احترامی به آداب و رسوم محسوب می گردد.
• قهوه عربی به صورت سنتی در فنجان های گرد کوچک بدون دسته سرو می گردد.
• قهوه ای که از دله در فنجان ریخته می گردد، بسیار کم، غلیظ و تلخ است. فرد توزیع نماینده در انتهای ریختن قهوه و قبل از دادن فنجان به مهمان، باید یک مرتبه نوک دله را به لبه فنجان قهوه بکوبد تا صدای فنجان بلند گردد و پس از آن قهوه را تعارف کند.
• عرب ها، قهوه عربی را روی آتش یا زغال درست می نمایند. پس اگر می توانید قهوه خود را به این طریق آماده کنید.
• اگر مهمان پس از خوردن قهوه عربی در خانه میزبان، فنجان خود را برگرداند، به این معنا است که دیگر قهوه میل ندارد. اما اگر این کار را نکند، یعنی یک فنجان دیگر قهوه می خواهد.
• در زمان سرو قهوه عربی برای بانوان، توزیع نماینده در ابتدا به نشانه احترام، پای چپ را کمی خم نموده و سپس فنجان او را با قهوه پر می نماید.
• سرو قهوه عربی در بیشتر مراسم های رسمی و غیررسمی، به خصوص در مراسم خواستگاری، مهمانی های رسمی از جمله عید فطر و در مراسم سوگواری، با تمامی قوانین و قواعد انجام می گردد.

فواید مصرف قهوه عربی

قهوه عربیکا، خطر ابتلا به بیماری هایی چون دیابت نوع دوم، جنون، بیماری های قلبی و حتی بعضی از سرطان ها را به حداقل می رساند. البته باید در مصرف قهوه عربی، احتیاط کرد، زیرا کافئین داخل آن ممکن است منجر به تنگ شدن رگ های خونی گردد. بعلاوه اگر از مشکلاتی چون فشار خون بالا یا بی خوابی رنج می برید، بهتر است که قهوه عربی را مصرف نکنید.

سفر به اهواز با طعم قهوه عربی

قهوه عربی، قهوه ای اصیل، مجذوب کننده و تلخ است که این روزها هواداران بسیاری بخصوص در میان نسل جوان دارد. سنت های سرو این قهوه خوش طعم به مانند تماشای یک جاذبه گردشگری در اهواز است که به هیچ وجه نباید آن را در سفر به این شهر جنوبی دوست داشتنی از دست بدهید. به آشپزخانه بروید و با به راه انداختن عطر قوی قهوه عربی در آشپزخانه، روزی پر از انرژی برای خود و عزیزانتان بسازید.

اگر پیروز به تهیه قهوه عربی در مجموعه نوشیدنی ها شدید، حتما در بخش نظرات همین مطلب، تجربه خود را برای ما و دیگر کاربران خبرنگاران بنویسید یا از قهوه خوش رنگ و بوی خود عکس بگیرید و با تگ کردن خبرنگاران در اینستاگرام ([email protected])، عکس های خود را با ما به اشتراک بگذارید.